մայրենի

Առաջադրանքներ դասարանում և տանը կատարելու համար (Գործնական քերականություն) 

Ուշադիր կարդա՛։

Բազմիմաստ են մեկից ավելի իմաստ ունեցող բառերը:

Հոմանիշ են մոտ իմաստ ունեցող բառերը:

Հականիշ են իմաստով հակառակ բառերը:

Համանուն են գրությամբ կամ արտասանությամբ նույն կամ մոտ, բայց իմաստով տարբեր բառերը:

Դարձվածքները բառակապակցություններ են, որոնց մեջ մտնող բառերն իրենց հիմնական իմաստով չեն գործածվում:

Իսկ հիմա կատարի՛ր առաջադրանքները։

1.Որոշի´ր, թե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանում:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Հեռվում երևացողը նավ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Քաղաքում կային այգիներ: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Տղան փետուրնևրից սարքել էր նետեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

2. Ընդգծված յուրաքանչյուր բառը մե՞կ առարկա է ցույց տալիս, թե՞ մեկից ավելի:

Մեր ձեռնահարկում կատվի ձագեր գտա:-հոգնակի

Որջից դուրս եկողը ձագ էր:-եզակի

Որդին պահարանն էր բերել ու դրել սենյակի անկյունում:-եզակի

Դպրոցին այսպիսի պահարաններ են պետք:-հոգնակի

Երկնքում նորից թռչուններ երևացին:-հոգնակի

Վանդակի թռչունն էր դուրս եկել:-եզակի

Հատիկը հավաքողները մրջյուններ են:-հոգնակի

Ձմռանը պատրաստ սպասողը մրջյունն էր:-եզակի

Գոռացողը պահակն էր:-եզակի

Պահակներ կարգեք, որ ապահով լինեք:-հոգնակի

3.Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծերում տրված համապատասխան բառը կամ արտահայտությունը:

Ծառերին արթնացնողը …. (քամին էր,քամիներ):

Այդ օրվանից հետո շատ …. (քամին էր, քամիներ) են փչել:

Տարբեր …. (պարեր, պար էր) են սովորեցնում դպրոցում:

Դա չտեսնված մի … (պարեր, պար էր):

Պարտեզի բոլոր ծաղիկները (սպիտակ են, սպիտակեն):

Եթե բոլոր ծաղիկները միանգամից (սպիտակ են, սպիտակեն), լա՞վ կլինի:

Թող հենց հիմա աչքերը (փակ են, փակեն) ու քնեն:

Բոլոր դռները (փակ են, փակեն), մի՞թե տանը մարդ չկա:

Անծանոթ … (համ էր, համեր), այդ մրգից չէի կերել:

Տարբեր խոհարարների եփած նույն անունով ճաշերը տարբեր (համ էր, համեր) ունեն:

4. Նախադասությունների մեջ ընդգծված արտահայտությունները փոխարինի´ր հոմանիշ բառերով:

Այս աղջիկը մատի վրա խաղացնում է բոլորիս:-խաբում է

Հանկարծ սիրտը դող ընկավ. բա որ գազանը նորից գա, ինքն ի՞նչ է անելու:-վախենալ

Ա՜յ քեզ պատմություն, լսողների մազերը բիզ-բիզ էին կանգնել:-զարմանալ

Մի մատ երեխա է, բայց ինչե՜ր գիտի:-փոքրիկ

Ձեռ ու ոտից ընկած մի մարդ բացեց դուռը:-հոգնած

5.Փորձի´ր բացատրել, թե ինչո՞ւ են ընդգծված արտահայտությունները կոչվում «դարձվածքներ», եթե դարձված նշանակում Է «շրջված», «փոխված»: դարձվածքը փողեբերական իմաստով գործված արտահայտություններ են։

6. Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի´ր:

Օրինակ՝

ջրից չոր դուրս գալ — փորձանքից, նեղ վիճակից ազատվել: Սիրտ տալ-քաջալերել, հոգին առնել-մեռնել, գյուխը կորցնել-չհասկանալ, արևը խավարել-հաջողությունը կորցնել, հալից հնկնել-հոգնել, սիրտը վկայել-զգալ, երես դարձնել-երես թեքել,հրաժարվել, սիրտ անել-հուզվել, բկին չոքել-համոզել

Սիրտ տալ, հոգին առնել, գլուխը կորցնել, արևը խավարել, հալից ընկնել, սիրտը վկայել, երես ղարձնել, սիրտ անել, բկին չոքել:

7. Աչքի ընկնել, ձեռ քաշել, գլուխ պահել, ոտքի վրա, ծայրը ծայրին հասցնել, օրերը հաշվված են արտահայտությունները նախադասությունների մեջ գործածի´ր

ա) ուղիղ իմաստով,

բ) որպես դարձվածք:

Օրինակ՝

1.Գիտնականը հետաքրքրվողներին իր հայտնաբերած կենդանու մարմնի բոլոր մասերը ցույց տվեց, միայն գլուխն էր կորցրել:

2.Ուրախությունից գլուխը կորցրել էր:

 

1․ Ընկերս աչքի էր ընկնում իր լավ ֆիզիկական ունակություներով։

 

2․ Անտառում տեսա սատկած կենդանու, որի աչքը ընկել էր։

 

 

1․ Ես ձերք քաշեցի իմ հին հեռախոսինց։

 

2․ Ես ձերքս քաշեցի համակրգչիս վրայից։

 

 

1․ Երեկ ես գլուխ էի պահել և դասերս չեմ արել

 

2․ Ես ձերքերով պահել էի գլուխս քանի, որ շատ էր գլուխս ցավում։

 

 

1․ես երկար կանգնեցի հերթի մեջ

 

2․ես դպրոց եկա և այնտեղ աթոռ չկար ազատ

 

 

1․ Ես թելի ծայրը ծայրից հասցրեցի։

 

2․ Ես ծայրը ծայրից հասցրեցի ավտոբուսին։

 

 

1․ Ես օրերը հաշվեցի և հասկացա, որ ծննդյանս օրը մոտ է։

 

2․ Նրա օրերը հաշված են։