Կրկնություն

Դասարանական աշխատանք

1․ Հաշվիր արտահայտության արժեքը․

ա) 4 • (-5) • 8 • (-2) • (-4) = -1280

բ) (-5) • (-20) • 3 • (-7) • 2 =-4200

գ) (-7) • (-1) • 3 • (-5) • (-9) = -945

դ) (-1) • 1 • (-6) • (-14) • 5 =-420

2․ Հաշվիր

ա) +38 ։ (-19) =-2

բ) -60 : (-30) =-2

գ) — 72 : (+8) =-9

դ) -55 : (-5) =-11

ե) -300 : (+3) =-100

զ) +837 : (-1) =-837

է) 0 : (-14) =0

ը) -121 : (-11) =11

թ) +39 : (-13) =-3

3․ Գրքում կա 300 էջ։ Անին կարդացել է գրքի 60%-ը։ Գրքի քանի՞ էջ դեռ պետք է կարդա Անին։ 

300:100×60=180

4․ Քարտեզի վրա տեղանքի 130 կմ-ին համապատասխանող հատվածի երկարությունը 10 սմ է: 

Որոշիր քարտեզի մասշտաբը:

13,000,000:10=1.300.000

5․ Թվի 30%-ը այդ թվի ո՞ր մասն է կազմում։ 

30:100=30/100=3/10

6․ Ուղղանկյան պարագիծը 900մ է։ Գտիր նրա պարագծի 1%-ը։

900:100×1=9

7․ Խանութը ստացավ 400 կգ գազար:

Աննան գնեց ամբողջ գազարի 5 %-ը, իսկ Արմենը՝ 1%-ը:

Քանի՞ կգ գազար գնեց նրանցից յուրաքանչյուրը:  

400:100×5=20  400:100×1=4

8. Հաշվիր 

ա) 200-ի 10%-ը

200:100×10=20

բ) 500-ի 5%-ը

500:100×5=25

գ) 5000-ի 70%-ը

5000:100×70=350

դ) 10000-ի 50%-ը

10000:100×50=5000

9. Ուղղանկյան և քառակուսու պարագծերը հավասար են։ Գտիր քառակուսու կողմը, եթե ուղղանկյան չափումներն են՝ 60 սմ և 20 սմ։ 2x(60+20)=160 160:4=40

10. Գործարանի երեք արտադրամասում աշխատում են 900 բանվորներ։ Առաջին արտադրամասում բանվորների քանակը 3 անգամ մեծ է, քան երկրորդում, իսկ երրորդում 150-ով փոքր է, քան առաջինում։ Քանի՞ բանվոր է աշխատում ամեն մւ արտադրամասում։ 3x+x+3x-150=900  7x=900+150  7x=1050  x=150 3x=450  450-150=300

Լրացուցիչ առաջադրանք

1․ Պանիրը արժեր 1100 դրամ: Որքա՞ն է պանրի նոր գինը 5%-ով էժանանալուց հետո:  1100:100×5=55 1100-55=1045

2․ Գիրքն ունի 400 էջ, ես կարդացել եմ նրա 25%-ը։ Քանի՞ էջ եմ կարդացել։ 400:100×25=100

3. Մայրուղու երկարությունը 660 կմ է։ Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ մայրուղու պատկերումը քարտեզի վրա, որի մասշտաբը 1 ։ 2․750․000 է։  660:27,5=24

 

4. Որոշիր նշանը

ա) (+) : (-) : (-) : (+) = +

բ)  (-) : (-) : (+) : (+) = +

գ)  (+) : (+) : (+) : (-) = —

դ)  (+) : (-) : (-) : (-) = — 

ե) (-) : (-) : (-) : (-) = —

զ) (-) : (+) : (+) : (-) = + 

5. Կատարիր գործողությունը

ա) 2/5 • 3/7 =  6/35

բ) 1/9 • 10/11= 10/99

գ) 5/12 : 15/6 = 5/12×6/15=1/6

դ) 7/8 : 14/16 = 7/8×16/14=2/2

6. Գնեցին 40 դրամանոց 4 քանոն և 80 դրամանոց 3 անկյունաչափ ու վճարեցին 500 դրամ։ Որքա՞ն մանր ստացան։ 

40×4=160  80×3=180  160+180=340  500-340=160

Մայրենի

• Կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի ստեղծաործություններից մեկը և գրի՛ր՝

1. ինչի՞ մասին էր այն, Բնության մասին:
2. ի՞նչ հասկացար, Հասկացա, որ չի կարելի ծառերին վնասել:
3. ի՞նչ սովորեցիր: Սովորեցի, որ պետք է շատ ծաղիկներ և ծառեր տնկել:

Ծառերի գանգատը

Մեր տված փայտից կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում, կերակուր եփում,
փափուկ հաց թխում, ուտում կշտանում, բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ
անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:
Մեր գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր
տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու
պատուհան և այլ շատ տեսակ կահ և կարասիք. բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն
պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:
Կամուրջ են շինում ՝գետերով անցնում. սայլեր են շինում ՝ամեն ինչ կրում. գութան են
շինում հողերը հերկում. լուծ, սամի շինում եզ, գոմեշ լծում, օրորոց շինում ՝մանկիկ
օրորում. քանոն են շինում ՝տետրակներ տողում, նավեր են շինում ՝ծովի մեջ լողում… բայց
մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ
փչացնում, ոչնչացնում:
Ո՞վ չի տանձ կերել կամ կարմիր խնձոր, նուռ ու սերկևիլ, կեռաս ու սալոր, դեղձ
կարմրաթշիկ, ծիրան անուշիկ: Ապա խաղո՞ղը. և քանի՞ տեսակ կանաչ ու կարմիր, թուխ —
թուխ ու սպիտակ. և այդ ամենը մարդիկ են ուտում… Բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն
պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:
Խելոք մանուկներ, դուք որ մեծանաք, մեծ մարդիկ դառնաք, մեզ խնայեցեք, մեզ
պահպանեցեք և ձեր հանդերում, ձեր այգիներում ծառեր տնկեցեք…

Մաթեմատիկա

matem-6-09.04 (1)

Մայրենի

• Ներկայացրու՛ ընթերցանության օրվա ընթերցածդ գիրքը:
• Կատարի՛ր առաջադրանքները:

• Բառերը ձևափոխի՛ր և գրի՛ր այնպես, որ միտքը չաղավաղվի

Պանինը որսորդ Էր։ Վեց շուն (ունենալ) ուներ, մեկը մյուսից կատաղի։ Շների հետ որսի (գնալ) էր գնում Մթնաձորի խորքերը։ (Ձմեռ) ձմռանը լուսնյակ գիշերներին, երբ (վախ) վախից ոչ ոք չէր մոտենում Մթնաձորին, Պանինի շներն անտառի բացատում արջի հետ էին կոխ կենում, կամ հալածում էին խրտնած պախրային։

Պանինը (վազել) վազում  էր (շներ) շների հետևից, հրճվանքից ճչում։ (Գիշեր) գիշերները որսը նրա համար հարազատ տարերք էր։ ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑ «Մթնաձոր»

• Տրված նախածանցներից յուրաքանչյուրով 3-ական բառ կազմիր:

ան-անվերջ,անհարմար,անտառ(առանց տառ)

ապ-ապoրինի,ապուշ,ապերջանիկ

տ-տգեղ,տգետ,տկար

դժ-դժգոհ,դժբախտ,դժգույն

չ-չտես,չուզող,չխոսկան

գեր-գերմարդկային,գերարագ,գերազնիվ

անդր-անդրկովկաս,անդրադարձ,անդրավարդիք

• Տանդրված վերջածանցներից յուրաքանչյուրով 3 ական բառ կազմիր:

ջրալի,հյութալի,յուղալի-ալի

զզվելի,հաճելի,նախանձելի-ելի

փոքրիկ,մատիկ,շնիկ-իկ

գիրք,միտք,զենք-ք

անձրևանոց,գզրոց,հնոց-ոց

մանկություն,խաղաղություն,գժություն-ություն

անձրևանոց,խոհանոց,գժանոց-անոց

• Կարդա՛ բանաստեղծությունը, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր և սովորի՛ր անծանոթ բառերը: հուշեր-հիշողություններ ,դալուկ-անգույն, վիշտ-ցավ:
• Ընդգծված բառերը ի՞նչ խոսքի մաս են:

հին-ածական

աշխարհ-գոյական

երազել-բայ

հուշերի-գոյական

նայում եմ-բայ

մորս-գոյական

դեմք-գոյական

եղել էի-բայ

թել-գոյական

մշուշում-գոյական

Հին աշխարհը չեմ տեսել
Ու ոչ մի բան չեմ հիշում,
Ու չեմ նրան երազել
Իմ հուշերի մշուշում:

Բայց երբ նայում եմ խաղաղ
Մորս դեմքի դալուկին,
Ինձ թվում է, թե մի պաղ
Վիշտ է եղել կյանքը հին:

Հին աշխարհը չեմ տեսել
Ու ոչ մի բան չեմ հիշում,
Բայց թողել է նա մի թել
Մորս աչքի մշուշում:

Մաթեմատիկա

964.Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ճշմարիտները.
ա) Սկյուռն ունի չորս թաթիկ։
բ) Ավտոմեքենայի անիվները քառակուսու ձև ունեն։
գ) Երկու թվերի գումարը զույգ թիվ է։
դ) Գիրքն սկսել է քայլել։
ե) Մայթերը նախատեսված են հետիոտների համար։
զ) Ծառերը ծաղկում են գարնանը։

965. Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք կեղծերը.
ա) Գիրքը և գրիչը տարբեր առարկաներ են։
բ) Քարը փետուրից թեթև է։
գ) Շենքը զուգահեռանիսի ձև ունի։
դ) Աթոռը և սեղանը ֆուտբոլ են խաղում։
ե) Նարդի խաղում են չորսով։
զ) Ուղղանկյան անկյուններից մեկը հավասար է 30O-ի։

966. Հետևյալ պնդումներից ընտրե՛ք ասույթները.
ա) Հունիսը, հուլիսը և օգոստոսը ամառվա ամիսներ են։
բ) Դեկտեմբերը, հունվարը և մարտը ձմեռվա ամիսներն են։
գ) Ապրիլին ձյուն է եկել։
դ) Լիճը թռել է տիեզերք։
ե) Մարդը չի կարող ապրել առանց ջրի։
զ) Ամեն մի երեխա ունի հայր ու մայր։

967. Բերե՛ք կեղծ և ճշմարիտ ասույթների երկուական օրինակ:

Մարդը ապրեց 2 դար: կեղծ

Մարդը շնչում է: ճշմարիտ

968. Կազմե՛ք դիզյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.
ա) A. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով։
B. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում հեծանիվով։

բ) A. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 3 թիվը։
B. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 5 թիվը։
գ) A. Աշակերտը եկել է դպրոց մինչև ժամը 9-ը։
B. Աշակերտը ուշացել է դասից։
դ) A. Կիրակի օրը մառախուղ է լինելու։
B. Կիրակի օրը արևոտ եղանակ է լինելու։

969. Կազմե՛ք կոնյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.
ա) A. Խնձորը մեծ է։
B. Խնձորը կանաչ է։
բ) A. Շենքը բազմահարկ է։
B. Շենքը շքեղ է։
գ) A. Մայրիկը թատրոն է գնացել։
B. Հայրիկը թատրոն է գնացել։
դ) A. Ինքնաթիռը ժամանել է Երևան։
B. Ինքնաթիռը ժամանել է ժամը 17-ին։

970. Գրե՛ք հետևյալ ասույթների ժխտումը.
ա) Գնացքը կայարան է ժամանել ուշացումով։ շուտ
բ) Գիրքը հետաքրքիր է։ անհետաքրքիր
գ) Մարզիկը ռեկորդ է սահմանել։ չի սահմանել
դ) Նետաձիգը դիպել է թիրախին։ չի դիպել
ե) Աշակերտը լուծեց խնդիրը։ չլուծեց խնդիրը

 

 

Մայրենի

• Կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի «Ծույլ տղա» ստեղծագործությունը: կարդացել եմ
• Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անծանոթ բառերը և սովորի՛ր:

Դուրգա-փայտագործ

փուքս-անագագործ

կլեկչ-անագագործ

նալբանդ-պայտար

ամեհի-կատաղի

• Համաձա՞յն ես տղայի ասածների հետ, թե ոչ: Մեկնաբանի՛ր պատասխանդ:

Ոչ որովհետև եթե նա ոչ սովորի ոչ տնայինները չկատարի ուրեմն անխելք կմնա:

• Ի՞նչ խորհուրդ կտայիր տղային:

Որ լիքը գիրք կարդա գերազանցիկ լինի և աշխատանք գտնի իր համար:

Մայրենի

Կան բառեր, որոնք ձևով, հնչյունական կազմով նույնն են, բայց իմաստով բոլորովին տարբեր, օրինակ՝ գունդ- գնդաձև մարմին, գունդ-զորք: Այսպիսի բառերը կոչվում են համանուններ: Խոսքի մեջ այս բառերը չեն շփոթվում, քանի որ միանգամայն տարբեր են:

• Տրված բացատրությունների դիմաց գրի՛ր համանուն բառերը, օրինակ՝

1. ծովային կենդանի- փոկ
2. կաշվե գոտի-փոկ

 

1. հանձնել- տալ
2. ամուսնու քույր- տալ

 

1. կռիվ- մարտ
2. գարնան առաջին ամիս- մարտ

 

1. ճակնդեղ- բազուկ
2. ձեռքի վերին հատվածը, թևը- բազուկ

• Բառարանների օգնությամբ գտի՛ր տրված բառերի համանունները, օրինակ՝

1. սեր-համակրանք,
2. սեր-կաթնասեր, սերուցք

 

1. շահ- օգուտ
2. շահ- թագավորի կոչում

 

1. մատ- շախմատի քայլ
2. մատ- ձեռքի մատ

 

1. կետ- վերջակետ
2. կետ- ջրային ձուկ

 

1. թառ- հավերի նստելու տեղ
2. թառ- երաժշտական գործիք

 

1. լուծ- փորի լուծ
2. լուծ- ծանր բեռ

 

1. դող- մրսել
2. դող- անվադող

 

1. ափ- ձեռքի ափ
2. ափ- ծովի ափ

 

1. ակ- անիվ
2. ակ- աչք
3. ակ- շողակ

• Դուրս գրի՛ր ժողովրդական բառախաղի մեջ եղած համանունները: Յուրաքանչյուրի դիմաց գրի՛ր թե ինչ է նշանակում՝

Ես աղա, դու աղա, բա մեր աղունն ո՞վ աղա:

աղա-հարուստ

աղա-բայ, 3-րդ դեմք, եզ. թիվ

Մուկը ասաց մկանը, ցավում է իմ մկանը:

մկանը-մուկ

մկանը-ջիլ

• Ընդգծիր այն բառերը, որոնք ունեն իրենց համանունները՝

Կար, ծաղիկ, բարի, եղանակ, քանոն, ծածկոց, թառ, գազ, աթոռ, բութ, հյութ, բուն, լալ, ոտք:

• Տրված համանունների բոլոր իմաստներով նախադասություններ կազմիր՝ մարտ, զատիկ, գոլ, վարել:

Մարտը թեժանում էր:

Մարտը տաք ամիս էր:

Կանաչ խոտերի մեջ երևում էին զատիկները:

Մենք Զատիկը նշեցինք Գյումրիում:

Մայրիկը գոլ ջուր խմեց:

Հայրիկը գոլ խփեց:

Երիտասարդը արագ էր վարում մեքենան:

Գյուղացիները վարում էին դաշտերը:

• Համանուն բառերով զվարճալի պատմություն հորինիր:

Դրսում մարտն է

Լավ եղանակ էր: Արամը քթի տակ սուլելով անծանոթ եղանակ , փորձում էր խնդիրը լուծել մի քանի եղանակով: Հանկարծ ծաղիկ հացը ձեռքին ծաղկին մոտեցավ Մանեն: Նա ուզում էր զատիկներ գնել Զատկի սեղանը զարդարել ու համար: Նա դուրս եկավ խանութ գնալու: Հանկարծ սկսեց ամպերի մարտը, դա հաճախ է լինում մարտին:

Մայրենի

• Ո՞ր բառն է ավելորդ, ինչու՞: Հարություն-հար+ություն, որովհետև ածանցավոր բառ է:

1. կորյուն
2. մանուկ
3. հասմիկ
4. երիցուկ
5. հարություն

• Ո՞ր բառը պետք է գրվի փոքրատառով: հայաստանցի-հայ+ա+ստանցի:

1. Հայկ
2. Գորիս
3. Հայաստան
4. Հայաստանցի

• Գտի՛ր թե որ բառներն են սխալ գրված: մարտիկ-մարդիկ ուղղետոմս-ուղետոմս ուղղարկեն-ուղարկեն

Բազմաթիվ մարտիկ են հավաքվել դրսում, որպեսզի ուղղետոմս գնեն և ուղղարկեն իրենց իրերը:

• Որ նախադասություններում է ոսկի բառը գործածվել ուղիղ իմաստով:

1. Ոսկի ձեռքեր ունի վարպետը: սխալ
2. Գանձարանի ոսկին անհետացել էր: ճիշտ
3. Ոսկի հասկերը ծփում էին դաշտում: սխալ

• Ինչքա՞ն բառ կարող ես «քամել» քարտեզագրել բառից: քար,քարտեզ,գրել,երազ,գետեզր,քարտ,երազել,եզր,քերել,եզ,արտագրել,երգ,երգել,արտ,տաք,տարազ,գազ,գազար,տեր,գեր,գրազ,զատել,զտել,գազել,լար,արագ,գալար,եզերք,գետ,տեգ,Զաքար:

Մաթեմիատիկա

ՏԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐԻ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ

Պետք է, անտեսելով տասնորդական կոտորակի ստորակետը, կատարել բնական թվերի բաժանում և քանորդում ստորակետ դնել, հենց որ ավարտվի տասնորդական կոտորակի ամբողջ մասի բաժանումը։

Մի տասնորդական կոտորակը մեկ ուրիշ տասնորդական կոտորակի բաժանելու համար պետք է նախ բաժանելիի և բաժանարարի ստորակետները դեպի աջ տեղափոխել այնքան թվանշանով, քանի թվանշան որ ստորակետից հետո կա բաժանարարում, ապա կատարել բաժանում բնական թվի։

Առաջադրանքներ

1.Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 8,368 ։ 2=4,184
դ) 10,5 ։ 7=1,5
է) 11,223 : 3=3,741
բ) 17,024 ։ 4=4,256
ե) 6,25 ։ 125=0,05
ը) 374,17 : 31=12,07
գ) 0,0225 ։ 15=0,0015
զ) 10,08 ։ 24=0,42

թ) 13,041 : 23=0,567

2. Կատարե՛ք բաժանում.
   ա) 40,25 ։ 2,3 =17,5
   ե) 35,601 ։ 0,01 =3560,1
   թ) 189,1 ։ 0,305 =620
   բ) 4,221 ։ 0,63 =6,7
   գ) 30,303 ։ 33,3 =0,91
   է) 14,924 ։ 0,82 =18,2
3. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 3,87x = 7,74

7,74:3,87=2

X=2

գ) 0,32x = 0,48

0,48:0,32=1,5

X=1,5

բ) 8,13x = 24,6339

24,6339:8,13=3,03

X=3,03

դ) 7,25x = 9,425

9,425:7,25=1,3

X=1,3

4. Ուղղանկյան երկարությունը 26,53 դմ է, իսկ մակերեսը 465,8668 դմ2 է։ Գտե՛ք ուղղանկյան լայնությունը։

465,8668:26,53=17,56

5. Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 52,3527 ։ 3,27=16,01
դ) (–19,558) ։ (–7,7) =2,54
է) (–0,90216) ։ 0,14 =-6,444
բ) (–32,8) ։ (–8,2) =4
ե) 0,1938 ։ 0,51 =0,38
ը) (–0,0101) ։(–10,1) =0,001
գ) 25,52 ։ (–5,5) =-4,64
զ) 2,304 ։ 7,2 =0,32

6. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) (–8) ⋅ x = –24

-24:(-8)=3

X=3
դ) (–3) ⋅ x + 1 = +22

-3x=22-1

-3x=21

-x=7
բ) (–7) ⋅ x = +42

-42:(-7)=6

X=6
ե) (+8) ⋅ x + 1 = +1

8x=-1-1

8x=0

X=0
գ) (+4) ⋅ x = –72

-72:4=-18

X=-18
զ) (–6) ⋅ x – 7 = –25

-6x=-25-7

-6x=-18

X=-3

7. Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 սմ է։ Գտե՛ք նրա ծավալը։132:12=11 11x11x11=1331
8. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 8x + 3 = 14

8x=14-3

8x=11

X=11/8
դ) 3x – 57 = 88

3x=88+57

3x=145

X=145/3
է) 6 = 11 – x

X=11-6

X=5
բ) 3x + 7 = 10

3x=10-7

3x=3

X=1
ե) 6 + 7x = 16

7x=16-6

7x=10

X=10/7
ը) 18 = 9x – 13

9x=18+13

9x=31

31/9

9.  Ասում են, որ այն հարցին, թե ինքը քանի աշակերտ ունի, մեծ փիլիսոփա և մաթեմատիկոս Պյութագորասը պատասխանել է. «Իմ աշակերտների կեսն ուսումնասիրում է մաթեմատիկան, մեկ քառորդը՝ բնությունը, մեկ յոթերորդը ժամանակն անցկացնում է լուռ խորհրդածությունների մեջ, իսկ մնացած մասը 3 օրիորդներ են»։ Քանի՞ աշակերտ ուներ Պյութագորասը։

½+1/4+1/7=25/28    1-25/28=3/28  3:3/28=28

Մայրենի